Medicinale cannabis

Dit is hoe het werkt

Overweeg je om medicinale cannabis te gebruiken, maar ben je nog huiverig? Dat is niet gek. Veel mensen hebben hun hele leven gehoord dat cannabis een verderfelijke drug is. En nu zou het ineens goed werken tegen allerlei uiteenlopende kwalen?

Dit artikel is voor iedereen die nieuwsgierig is naar het ‘hoe en waarom’ over de medicinale eigenschappen van wiet. Je leert hoe de bestanddelen uit de plant samenwerken met ons lichaam en welke heilzame effecten daaruit voortkomen.

THC en CBD

Laten we beginnen met een belangrijk begrip dat essentieel is voor de rest van dit artikel. De cannabisplant produceert bestanddelen die ‘cannabinoïden’ heten. Dat zijn de werkzame stoffen in wiet. De bekendste cannabinoïde ken je waarschijnlijk wel van naam, namelijk het psychoactieve bestanddeel tetrahydrocannabinol, ofwel THC. Maar de kans is groot dat je ook wel eens over CBD hebt gehoord. Die afkorting staat voor cannabidiol; een cannabinoïde die – net als THC – over uiteenlopende medicinale eigenschappen beschikt, maar niet psychoactief is. Je wordt er dus niet high van.

THC en CBD zijn overigens niet de enige werkzame stoffen in cannabis. Er zijn tot nu toe ruim honderd van die cannabinoïden ontdekt. En hoe meer de wetenschap erover leert, hoe meer we te weten komen over hoe al die stoffen zich verhouden tot de heilzame werking van cannabis.

Om die werking zometeen goed te begrijpen, is het eerst belangrijk dat je weet dat cannabinoïden in twee groepen worden onderverdeeld: fyto-cannabinoïden en endo-cannabinoïden.

Lichaamseigen

‘Fyto’ is het Latijnse woord voor plantaardig. Fyto-cannabinoïden zijn dus cannabinoïden die voorkomen in planten. Er zijn verschillende planten die ze aanmaken, maar de cannabisplant is de enige die ze in zulke grote hoeveelheden aanmaakt.

‘Endo’ is het Latijnse woord voor ‘binnenin’ ofwel lichaamseigen. Endo-cannabinoïden zijn dus cannabinoïden die het lichaam aanmaakt. Ja, je leest het goed: ons lichaam maakt zelf ook cannabinoïden aan. Sterker nog, alle zoogdieren doen dat. Cannabinoïden spelen zelfs een hele belangrijke rol in onze gezondheid, omdat ze samenwerken met een mechanisme dat het endo-cannabinoïden-systeem heet. Dit systeem is nog niet zo lang geleden ontdekt. Wetenschappers kwamen het pas in 1992 op ’t spoor, tijdens een onderzoek naar de werking van cannabis.

Het endo-cannabinoïden-systeem, kortweg ECS, is een signaalnetwerk in ons lichaam dat werkt met lichaamseigen cannabinoïden. En dat niet alleen: ook de cannabinoïden uit cannabis werken er enorm goed mee samen. Vandaar dat cannabis zo’n bijzondere en heilzame uitwerking heeft op ons lichaam. Dat werkt als volgt.

Wat doet het ECS?

Het endo-cannabinoïden-systeem bestaat uit een netwerk met receptoren die zich door het hele lichaam bevinden. Receptoren kun je zien als een soort knopjes. En alleen bepaalde stofjes kunnen die knopjes indrukken. De knopjes die horen bij het ECS kunnen alleen worden ingedrukt door cannabinoïden. En als dat gebeurt, zet het allerlei processen in gang.

Het ECS kun je dus zien als een grote schakelkast met allemaal knopjes die reageren op endo-cannabinoïden die ons lichaam aanmaakt. Dat gebeurt niet zomaar. Het ECS speelt namelijk een cruciale rol bij het in stand houden van een gezonde balans in het lichaam. Die balans is heel belangrijk, omdat het lichaam constant te maken heeft met allerlei invloeden van buitenaf. Denk aan ziekteverwekkers als bacteriën en virussen, maar ook luchtvervuiling, fel zonlicht of een ongezonde maaltijd.

Dergelijke invloeden kunnen de innerlijke balans verstoren. Gelukkig beschikken we echter over allerlei systemen die onze gezondheid in balans houden of, indien nodig, herstellen. Een van die systemen is het ECS dat een actieve rol speelt bij:

• immuunfuncties,
• honger,
• metabolisme,
• slaap,
• stemming,
• beweging,
• temperatuur,
• geheugen en leren,
• ontstekingen,
• neurologische ontwikkelingen,
• neurologische bescherming,
• hart- en vaatfunctie,
• voortplanting.

Lichaamseigen THC

We weten nu dat ons lichaam over een endo-cannabinoïden-systeem beschikt dat belangrijk is voor onze innerlijke balans en gezondheid. Er zijn momenteel zes lichaamseigen cannabinoïden geïdentificeerd. Slechts twee daarvan zijn grondig onderzocht: 2-AG en anandamide.

2-Arachidonoylglycerol (2-AG) is een endo-cannabinoïde en neurotransmitter. Deze stof is vooral actief in het menselijk brein en is belangrijk bij het balanceren van ons metabolisme, het reguleren van slaap, pijn en voortplanting. Het heeft ook enkele neuroprotectieve eigenschappen. Een onderzoek uit 2016 suggereert bovendien dat 2-AG kan helpen bij het behandelen van aandoeningen als PTSS, de ziekte van Parkinson, autisme, reisziekte en nog veel meer.

Anandamide noemt men ook wel het menselijke THC. Het is een natuurlijk antidepressivum met ‘gelukzaligheidsmolecuul’ als veelzeggende bijnaam. Anandamide is een stof die we in ons eigen lichaam produceren, maar het wordt ook weer snel afgebroken. De snelheid waarop dat gebeurt, speelt een grote rol in onze geestelijke gezondheid. Want anandamide is heel belangrijk om innerlijke gelukzaligheid en geluk te voelen. Een onderzoek met knaagdieren uit 2014 wees uit dat het voorkomen van de afbraak van anandamide angstgevoelens verlaagt en tegelijkertijd de gemoedstoestand verbetert.

Bovendien fungeert dit natuurlijke THC als pijnstiller, reguleert het eetlust, helpt het om slechte herinneringen te vergeten en veroorzaakt het de beroemde ‘runners high’ (euforie; red.).

Terug naar cannabis

De bijzondere werking van wiet komt dus voort uit het feit dat de plantaardige cannabinoïden uit de cannabisplant invloed uitoefenen op lichaamseigen cannabinoïden en ons ECS. Met name 2-AG is hier gevoelig voor. THC uit cannabis kan de rol van 2-AG remmen, omdat het vooral bindt aan dezelfde groep receptoren. CBD bindt niet direct aan die receptoren, maar verhoogt wel de levensduur van endo-cannabinoïden, zodat ze langer actief zijn. Maar dat is niet het enige. Ook alle andere cannabinoïden in wiet kunnen in meer of mindere mate het endo-cannabinoïden-systeem beïnvloeden. Afhankelijk van de gebruikte cannabissoort, de methode van toedienen en dosering, ontstaat hierdoor een breed scala aan heilzame effecten. Inmiddels staat vast dat cannabis chronische pijn vermindert, ontstekingsremmend werkt, allerlei psychische klachten zoals depressie, angst en stress kan verminderen, epileptische aanvallen onderdrukt, misselijkheid laat afnemen en eetlust bevordert (heel positief bij chemotherapie) en allerlei neurologische tics (zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette) vermindert.

Waarschijnlijk is dit zelfs nog maar het topje van de ijsberg. Zoals gezegd, zijn er ruim honderd cannabinoïden, misschien zelfs nog veel meer. Bovendien bevat cannabis ook nog allerlei terpenen. Dit zijn aromatische stoffen in de plant die eveneens over heilzame eigenschappen beschikken. Kortom, er valt nog genoeg te ontdekken. En dat gebeurt dan ook. Op wekelijkse basis ronden wetenschappers onderzoeken af die steeds meer blootleggen over de werking en wat patiënten daaraan hebben.

Wil jij meer weten over de mogelijkheden van medicinale cannabis? Bezoek dan eens de site. Dit platform maakt complexe informatie over medicinale cannabis eenvoudig leesbaar. Zo kan iedereen op een prettige manier ontdekken wat mediwiet voor hem of haar kan betekenen. Iets waar jij, door het lezen van dit artikel, overigens al een behoorlijk eind mee op weg bent.

Martijn van der Jagt

Mediwietsite.nl

Fotografie (artikel en cover):

Herborist Lars van Hemmen