Buteyko-therapie – leer gezond ademen

Vaak zijn mensen zich niet bewust van het feit dat ze te veel ademen. ‘Chronische hyperventilatie’, zoals het ook wel wordt genoemd, is gelukkig te verhelpen. Dr. Buteyko, een arts uit de Oekraïne, ontdekte dat er een direct verband bestaat tussen ziekte en ademhaling; ongeveer 150 ziekten zijn gerelateerd aan onjuiste ademhaling. Hij ontwikkelde hiervoor de Buteyko-ademtherapie. Deze methode is zeer effectief bij onder andere snurken, allergie, slaapapneu, vermoeidheid, hyperventilatie, stress en spanning, astma, hooikoorts, verstopte neus, chronische bronchitis, een hoge bloeddruk. Deze methode helpt je om je ademhaling te normaliseren en daarmee je klachten te verlichten of zelfs te laten verdwijnen.

Artsen

Het is werkelijk bizar dat in de praktijk artsen maar zelden onderzoeken hoeveel iemand ademt. Alsof de hoeveelheid van de ademhaling niet van belang is. Waar artsen wel naar kijken is hoeveel lucht iemand in 1 seconde kan uitademen. Dat doet men in een longfunctietest, waarbij men zo hard mogelijk uit moet blazen. Deze longfunctietest is de gouden standaard geworden bij longonderzoek. Maar het zegt helemaal niets over hoevéél iemand in het dagelijkse leven ademt. En een verkeerde ademhaling (chronische hyperventilatie) spoor je er niet mee op.

Vaststelling

Men ontwikkelt een overmatige adem­haling als standaard te veel en te diep of oppervlakkig wordt geademd. Deze manier van ademen brengt een verandering teweeg in de stofwisseling van het lichaam en ontregelt ons ademcentrum.

Buteyko ontwikkelde een controle-oefening om te meten hoe het met de ademhaling is gesteld. Deze test is een betrouwbaar hulpmiddel om zowel de huidige situatie als de vorderingen te blijven meten. Men meet het aantal secondes dat men comfortabel de ademhaling kan stoppen, na een rustige uitademing door de neus, tot het moment van eerste aandrang tot ademen. Het resultaat daarvan vertelt ons of we een gezond CO2-niveau in het lichaam en een goed minuutvolume van de ademhaling hebben.

Het minuutvolume

Het minuutvolume is de totale hoeveelheid lucht die je elke minuut in- en uitademt. Dit bestaat uit twee aspecten: het tempo van de ademhaling en de diepte van de ademhaling. Als we deze twee met elkaar vermenigvuldigen krijgen we het minuutvolume. (MV = tempo ademhaling x diepte ademhaling).

Om een goed beeld van de ademhaling te krijgen, kijkt men naar de ademhaling in rust: als iemand rustig op een stoel zit. Voor het minuutvolume in rust van een gezonde persoon is de norm vijf à zes liter. Deze norm wordt in de wetenschap en de medische wereld gebruikt; deze vind je in alle medische studieboeken terug en wordt o.a. gebruikt door de WHO (World Health Organisation).

Vaak blijkt het minuutvolume van patiënten veel hoger dan wenselijk. Zo ligt het bij hartklachten en astma vaak boven twaalf liter per minuut (dus twee keer de norm). En in de praktijk zien we zelfs astmapatiënten die tot zes keer de norm ademen. De tabel op deze pagina laat de resultaten zien bij enkele ziekten.

Het is niet verwonderlijk dat iemand die voor twee tot zes personen tegelijk eet, ziek wordt. Net zo min is het verwonderlijk dat iemand die voor twee tot zes mensen tegelijk ademt, op termijn allerlei ziektes en klachten zal ontwikkelen.

CO2-tekort

Het grootste probleem van meer ademen dan de norm is het CO2-tekort dat men hierdoor opbouwt. Ten onrechte wordt CO2 (koolzuurgas) door veel mensen nog steeds gezien als ‘enkel een afvalstof’. Dit is zeer bezijden de waarheid; CO2 speelt een prominente rol in ons lichaam.

Een laag CO2-niveau vernauwt de lucht­wegen, slagaderen en bloedvaten. Hierdoor gaan we ons benauwd voelen en neemt ook de bloedtoevoer naar de weefsels af. Ook de overdracht van zuurstof uit het bloed naar de weefsels vermindert, waardoor zich in onze cellen een zuurstoftekort ontwikkelt. Daarnaast stijgt door een CO2-tekort de PH-waarde van het bloed. Als reactie hierop gaat het lichaam compensatie-zuren produceren en ontstaat er metabole acidose (verzuring van het lichaam).

Deze reeks van reacties leiden op termijn tot allerlei ziektes en klachten, zoals astma, hoge bloeddruk, allergieën of slaapapneu. Waar iemand uiteindelijk precies last van krijgt, hangt af van hoe het specifieke lichaam omgaat met het verlies aan CO2.

Gezond ademen

Door de neus ademen zal in veel gevallen minder ademen betekenen. Eén van de basisregels van de Buteyko-ademtherapie is dan ook: ademen door de neus en niet door de mond. Lucht die via de neus wordt ingeademd, wordt gefilterd. Het is jammer om geen gebruik te maken van dit natuurlijke filter. De ingeademde lucht wordt tegelijkertijd verwarmd en bevochtigd. Dit zorgt voor minder irritatie in de luchtwegen. Misschien wel de belangrijkste reden om door de neus te ademen, is een gezond gehalte van koolzuurgas (CO2) en stikstofmonoxide (NO) in het bloed. Deze twee natuurlijke luchtwegverwijders zorgen ervoor dat onze luchtwegen mooi open blijven staan, ons immuunsysteem goed werkt en de zuur-stofoverdracht naar de cellen optimaal is.

Met alleen neusademhaling zijn we er nog niet, want zelfs door de neus kan men nog steeds teveel ademen. De Buteyko-metho-de helpt met diverse oefeningen en technieken om je ademhaling te normaliseren en daarmee je klachten te verlichten of te laten verdwijnen. Je leert de methode in een cursus, krijgt alle begeleiding die je nodig hebt, en hebt hiermee alle tools in handen om zelf je ademhaling en daarmee je eigen gezondheid te verbeteren.

Mia van Dorresteijn

gecertificeerd Buteyko-therapeut

Gezond ademen, Soest / Amersfoort

www.gezond-ademen.nl

06 54756755