Minder borstkanker? / Deel 2

Als Medisch Thermograaf verschaf ik vrouwen inzicht in wat ze kunnen verbeteren aan de gezondheid van hun borsten. In deel 1 heb ik wat algemene informatie en tips gegeven. Dit keer komt de medische thermografie aan bod die wordt gebruikt voor onderzoek en als monitoring.

Medische thermografie

Om goed het verschil te begrijpen tussen thermografie en mammografie kan de volgende uitleg verhelderend zijn. Elke ziekte maakt zes fases door (dit was ooit beschreven door dr. Hans Reckeweg): Fase 1 van een ziekte is onschuldig en gaat vanzelf weer over. Een kuchje bijvoorbeeld, niets mee aan de hand. Maar een ziekte die niet behandeld wordt, kan zich ontwikkelen naar ernstiger fases, waarin ontstekingen en veranderingen van weefsels plaatsvinden. Fase 6 is onomkeerbaar. Mammografie kijkt mee in fase 4 van een ziekte. In fase 4 is er al een verandering in het weefsel, waardoor de radioloog kan concluderen dat er ‘iets’ te zien is. Men kijkt in deze fase en met mammografie in de anatomie van het lichaam. Met thermografie kijken we mee in fase 2 van een ziekte. In deze fase zijn er een onstekingsvariant of veranderende lichamelijke processen gaande die anders zijn dan normaal. We noemen dit een veranderende fysiologie.

Thermografie kijkt voornamelijk naar de asymmetrieën in temperaturen en patronen van bloedvaten en lymfe. Het lichaam moet overal 37 graden Celsius zijn; waarom zou de ene borst warmer zijn dan de andere; dat zou opmerkelijk zijn. Bij 1 graad temperatuurverschil tussen de ene en de andere borst hebben we een twijfelachtig niveau van zorg. Bij 2 graden verschil hebben we een gemiddeld niveau van zorg. Bij 3 graden of meer hebben we een hoog niveau van zorg en zal een cliënt worden doorverwezen naar de huisarts met de vraag om vervolgonderzoek.

Bij een laag of twijfelachtig niveau van zorg heeft een vrouw over het algemeen genoeg aan tips om de doorstroming te bevorderen, of om de pijn of het ongemak die er is in de borsten weg te krijgen. Bij een gemiddeld niveau van zorg kan het naast deze tips ook handig zijn een borstweefselbehandeling te laten doen. Bij een hoog niveau van zorg zal de uitslag van het onderzoek eerst duidelijk moeten zijn om te kunnen besluiten of enkel tips voldoende zijn, of dat een medische behandeling noodzakelijk is. Op de bijgaande borstscanfoto zijn de ‘koude’ gebieden blauw en de warme gebieden rood; het gaat hier om gezonde borsten zonder ontstekingen (in de foto zijn extra de lymfeklieren geprojecteerd).

Baseline

In de thermografie is het gebruikelijk eerst een baseline te laten maken van de borsten. Een baseline bestaat uit twee onderzoeken die 3 of 6 maanden na elkaar volgen. De reden voor het laten maken van een baseline is als volgt. Bij een eerste onderzoek zijn er altijd wel patronen zichtbaar en met welk niveau van zorg dan ook (hoog is een uitzondering hierop) is het belangrijk dat een vrouw met de tips aan de gang gaat en zorgt dat deze patronen binnen 3 of 6 maanden weg zijn. Als we dan het tweede onderzoek gedaan hebben, worden deze beelden vergeleken met die van het eerste onderzoek. Als die patronen weg zijn, weten we dat dit de stabiele situatie is van deze vrouw. Dit noemen we dus de baseline en elke keer als een vrouw voor controle komt pakken we haar eigen baseline erbij om die te vergelijken met de nieuwe situatie. Zo ontdekken we meteen of er veranderingen zijn. We kunnen namelijk geen enkele vrouw vergelijken met een andere en dus heeft voor de zorgvuldigheid elke vrouw haar eigen baseline nodig als ze regelmatig een controle wil laten uitvoeren.

Maar er is nog een kanttekening te maken bij deze baseline. Stel dat patronen die we bij een eerste onderzoek gezien hebben zich vermeerderen i.p.v. minder te worden; dan is gericht onderzoek nodig en zal iemand doorverwezen worden naar de huisarts.

Thermografie is een beter alternatief voor mammografie, want thermografie is een preventieve onderzoeksmethode die vrouwen kan helpen hun borsten gezond te houden. Mammografie is helaas niet preventief omdat men hierbij alleen op zoek is naar tumoren, en als die gevonden zijn, dan is het er al.

Met thermografie en – daar waar nodig – de reguliere beeldvorming van het ziekenhuis zal het borstkankercijfer kunnen gaan dalen. Daar ben ik van overtuigd. Deze beelden samen geven namelijk de inzichten en de informatie die we tot nu toe nog niet binnen ons handbereik hadden. De ontstekingsgerelateerde zaken vanuit de thermografie, toegevoegd aan het röntgen- of echografisch onderzoek geven een compleet beeld van de toestand van het borstweefsel.

Het thermogram

Tijdens elk consult is het belangrijk dat iemand even 10 minuten afkoelt voordat het thermogram gemaakt wordt. Een thermogram wordt gemaakt met een infraroodcamera. Deze camera heeft geen straling of golven, sterker nog, deze camera gaat helemaal het lichaam niet binnen. De camera meet de temperaturen aan de oppervlakte van de huid en is daarmee een detector geworden, een instrument dat opvangt.

De camera meet met een metalen lens gemaakt van germanium de temperaturen op elke millimeter van de huid. Deze data gaan naar een pc met software die ze in beeld brengt. De beelden gaan samen met de anamnese naar een artsengroep voor beoordeling en rapportage. De rapporten worden later besproken met de cliënt; deze krijgt zelf de beelden en het originele rapport.

De manier waarop de verschillende temperaturen op de huid verschijnen, is voor veel mensen nog onbegrijpelijk. Alle functies in het lichaam communiceren met het centraal zenuwstelsel dat vervolgens op de anatomische locatie op de huid de oppervlakkige bloedvaatjes verwijdt of vernauwt, wat temperatuurverschillen oplevert. Het maakt dus niet uit hoe diep een probleem zich in het lichaam bevindt, het wordt toch zichtbaar aan de huid. Wij kunnen dit niet zien met onze ogen omdat we geen infrarood kunnen waarnemen. Daar is de infraroodcamera de oplossing voor.

Deze manier van onderzoek is niet alleen geschikt voor borstonderzoek maar voor het hele lichaam. Op de bijgaande foto zou de rode kleur bovenaan de rug kunnen duiden op een gewrichtsontsteking. Voor ons is echter het borstonderzoek favoriet omdat dit de meest accurate informatie geeft. Borsten liggen namelijk buiten het lichaam, er ligt geen lever of een darm tegenaan, waardoor je verwarring zou kunnen krijgen over wat er gaande is. Toch wordt full body thermografie veel gebruikt en er kan zo toch zeer nuttige informatie gegeven worden.

Francine van Broekhoven

www.degroenezuster.nl