Genetische roulette

Uit: Nr. 235, jan/feb 2015

Genetische manipulatie van ons voedsel neemt hand over hand toe. In de Verenigde Staten was zeven jaar geleden al 88% van de maïs en 94% van de soja genetisch gemodificeerd. In Europa zijn ook verschillende genetisch gemodificeerde producten op de markt. Wat is de ervaring met deze nieuwe methode?

Genetische RouletteGenetische Roulette 2Bij genetische manipulatie of genetische modificatie wordt het DNA van één soort geforceerd ingebracht in het DNA van een andere soort. Genen van een spin worden bijvoorbeeld ingebracht in het genetisch materiaal van een geit. Zo hopen de techneuten een spinneneiwit te verkrijgen uit geitenmelk om waterdichte vesten te kunnen maken. Een genetisch veranderd organisme wordt ook wel GMO genoemd (Genetically Modified Organism). Er worden tegenwoordig heel veel soorten genetische manipulatie toegepast, ook in het voedsel.
Zo worden bijvoorbeeld bepaalde genen ingebracht in maïs om de maïs minder gevoelig te maken voor onkruidbestrijdingsmiddelen. Het voordeel is dat er dan ruim gebruik kan worden gemaakt van landbouwgif omdat de maïs tegen het gif bestand is, dankzij de geïntroduceerde genen. Het landbouwgif glyfosaat komt echter in de maïs terecht en wordt door mensen gegeten. Het is giftig, niet alleen voor onkruid, maar ook voor het bodemleven en voor nuttige insecten en ook voor de mens; het is niet door koken of wassen uit het voedsel te verwijderen.

De gezondheid van de bevolking in de Verenigde Staten is sterk achteruitgegaan in de periode dat de genetisch gemodificeerde organismen in de supermarkten liggen, sinds het eind van de jaren negentig. In de laatste 15 jaar zijn ontstekingsziekten van het maagdarmkanaal toegenomen en ook allergieën, auto-immuunziekten (waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt), nierziekten, diabetes en hartziekten.
GMO’s werden in Amerika geïntroduceerd ondanks de vele rapporten die lieten zien dat ze niet alleen niet veilig waren, maar zelfs gevaarlijk voor de gezondheid en het evenwicht in het milieu.

Hoe worden GMO’s gemaakt?

Genetische modificatie lijkt een exact proces, maar in feite is het schieten met een schot hagel op microscopisch niveau. Er worden van één gen miljoenen kopieën gemaakt, in een soort gen-geweer gestopt en die worden geschoten op miljoenen cellen. Deze cellen worden dan in een plant gekloond.
Dit proces zorgt voor omvangrijke schade aan het DNA. Omdat genetisch materiaal zorgt voor de vorming van eiwitten die de hele werking besturen van elke cel van de plant, verandert de werking door de honderden tot duizenden mutaties in de genen van de plant. En dit zorgt voor onvoorspelbare bijwerkingen. Vandaar de titel genetische roulette.De biologische werking van deze genen is heel anders dan die van de originele plant. En als een mens of dier genetisch veranderde organismen eet, reageert het immuunsysteem daarop. Ons immuunsysteem herkent deze eiwitten als lichaamsvreemd en valt ze aan. Dit geeft een ontstekingsreactie in het hele lichaam. En ontsteking is één van de basiselementen van de meeste ziekten.

 

Pesticidenproducerende gewassen

Om insecten uit de gewassen te weren, werd in de landbouw gespoten met een gif dat wordt gemaakt door de bacterie ‘Bacillus thuringiensis’ (Bt). Nu hebben techneuten het gen van deze bacterie ingebouwd in maïs en katoen, zodat de planten zelf dit toxine maken en geen last meer hebben van vraat door kevers. Iedere cel van zo’n gemodificeerde maïs- of katoenplant wordt hierdoor een pesticidenfabriekje. En hoe werkt dit toxine? Het doet het maagje van de kevertjes openbarsten zodat het dood gaat. Het zou volgens de Amerikaanse autoriteiten voor mensen niet schadelijk zijn, maar een studie, verschenen in 2012, liet zien dat het Bt-toxine wél giftig is voor mensen. Men denkt dat dit toxine kleine openingen maakt in de darmwand, met alle gevolgen van dien. In een vorig artikel over de darm hebben we gezien dat de juiste doorlaatbaarheid van de darmwand heel belangrijk is voor de gezondheid; zie het artikel ‘Ayurveda en darmhygiëne’ in DNUA 234 – pag. 6 Als de darm te doorlaatbaar wordt, heeft dat effect op het lichaam als geheel en dit kan leiden tot allerlei ziekten, waaronder fibromyalgie, slaapstoornissen, hoofdpijn, maar ook suikerziekte, auto-immuunziekten, voedingsallergieën en meer.

Overdracht van geïntroduceerde genen

Bovendien werd gevonden dat het gen dat soja bestand maakt tegen glyfosaat werd overgedragen aan bacteriën in de menselijke darm. Deze bacteriën waren inderdaad ook resistent tegen glyfosaat. Dit betekent dat het nieuw geïntroduceerde gen actief bleef in de menselijke darm. Het is mogelijk dat ook het gen dat Bt-toxine maakt, wordt overgedragen en actief blijft in de menselijke darm; bij zwangere vrouwen in Canada en bij hun baby’s werden namelijk vormen van Bt-toxinen aangetroffen. De aanwezigheid van het toxine kan het gevolg zijn van het drinken van melk of het eten van vlees van dieren die genetisch gemodificeerde voeding gekregen hebben, maar het kan er ook op wijzen dat dit gen in hun darm actief is gebleven na het eten van genetisch gemodificeerd voedsel. In dat geval zijn hun darmbacteriën omgebouwd tot pesticidenfabriekjes. Dan is het niet meer mogelijk om het binnenkrijgen van dit gif te voorkomen door groenten te wassen of landbouw-sproeivliegtuigjes te vermijden, omdat ze in je eigen darmen worden aangemaakt.

Uit het bovenstaande blijkt dat het eten van genetisch gemanipuleerde organismen zeker niet onschadelijk is, en zelfs heel gevaarlijk kan zijn voor de gezondheid. En dan hebben we het nog niet eens over het effect van al dat landbouwgif op dieren en planten in het milieu. Als aan het genetisch materiaal van soorten wordt gesleuteld en er soorten worden geproduceerd die niet meer gevoelig zijn voor landbouwgif of plaagbestrijdingsmiddelen, dan is een niet te beheersen groei van schadelijke gewassen of insecten of bacteriën in de natuur mogelijk.

In Europa is de wetgeving met betrekking tot genetisch gemodificeerde organismen minder los dan in de Verenigde Staten, maar ook hier is het heel belangrijk te letten op je voeding. GMO’s worden in ons land gebruikt in veevoeder en in verschillende voedingsmiddelen. Om te zorgen dat je geen genetisch gemanipuleerde voedingsmiddelen binnenkrijgt, is het nodig om alleen 100% biologische voeding te eten. Dit geldt zowel voor plantaardige als voor dierlijke voeding.

Gerrit Jan Gerritsma, arts
www.ayurveda-arts.nl

Noot red. DNUA:
De in het oorspronkelijke artikel aangegeven bronvermeldingen zijn in deze publicatie weggelaten; geïnteresseerden kunnen deze per e-mail aan de redactie opvragen.

Gepubliceerd in: DNUA 235 januari – februari 2015