Medicinale paddenstoelen

Moeder Aarde telt ongeveer 1,5 miljoen schimmelsoorten, waarvan er ongeveer 120.000 bekend zijn. Hiervan zijn 15.000 macrofungi: zij hebben een vruchtlichaam in de vorm van een paddenstoel of een zwam. Van ongeveer 700 is bekend dat zij een medicinale werking hebben. Oude culturen en geneeswijzen waren hiermee vertrouwd en wisten deze medicinale werking te waarderen. De vroegste referenties van de medicinale paddenstoelen vinden we terug in de Shennong Bencao-jing: een Chinees kruidengeneesboek uit de 2e eeuw voor Christus. In de Shennong Bencao-jing werden medicinale planten ingedeeld in drie klassen. In de hoogste klasse werden de medicinale planten, fungi en kruiden vermeld die non-toxisch zijn, het lichaam helen, en preventief gebruikt werden om de constitutie te versterken. Deze hoogste klasse bevatte 120 soorten. Dit waren de zgn. ‘keizerlijke kruiden’. Zes medicinale paddenstoelen waren tot deze hoogste en superieure klasse doorgedrongen.

Om nu te denken dat alleen exotische paddenstoelen een medicinale status hebben, dan hebben we het goed mis: het algemeen voorkomende elfenbankje (Coriolus versicolor) behoort ook tot de superieure groep van medicinale paddenstoelen. Maar ook de oesterzwam, inktzwam en pruikzwam bezitten stoffen waar o.a. de farmaceutische industrie al heel veel profijt van heeft gehad. En laten we duidelijk zijn: antibiotica hebben hun oorsprong vanuit de fungi (schimmels).

De eerste wetenschappelijke onderzoeken naar medicinale paddenstoelen begonnen zo’n 50 jaar geleden in China en Japan. Dat is niet zo vreemd omdat ze in deze landen het eerst werden gebruikt. In eerste instantie werden deze studies in vitro (in het laboratorium) en ook in vivo (op levende wezens) gedaan. Later vonden gerandomiseerde onderzoeken met controlegroepen plaats. Deze onderzoeken droegen een duidelijk bewijs aan voor de werking van medicinale paddenstoelen. De resultaten waren zo bemoedigend dat ook in de westerse wereld de mogelijkheden van paddenstoelen voor therapeutische doeleinden in de belangstelling kwamen. Japan en China kennen al tientallen jaren geregistreerde paddenstoelpreparaten die worden ingezet bij de behandeling van verschillende aandoeningen.

De ingrediënten van medicinale paddenstoelen zijn zeer divers. Zo bevatten zij een spectrum aan mineralen, sporenelementen en bijna alle B-vitamines. Daarnaast bevatten zij ook essentiële aminozuren: sommige medicinale paddenstoelen bevatten zelfs alle 8 essentiële aminozuren. Een van de belangrijkste ingrediënten zijn de essentiële suikers. Deze essentiële suikers zijn de bouwstenen van de polysachariden en bèta-glucanen. Polysachariden en bèta-glucanen zijn in staat ons immuunsysteem te stimuleren, waardoor het verloop van kanker, infecties en auto-immuunziekten beïnvloed kan worden. Omdat iedere paddenstoel zijn eigen unieke combinatie van specifieke polysachariden bevat, activeert iedere medicinale paddenstoel het afweersysteem op zijn eigen bijzondere manier.

Therapie op basis van medicinale paddenstoelen, de zgn. mycotherapie, heeft een breed toepassingsgebied. Zo kunnen deze paddenstoelen worden voorgeschreven bij reuma (RA), allergieën, auto-immuunziekten, huidaandoeningen, maag- en darmproblemen, verschillende vormen van kanker, bijwerkingen van chemo- en radiotherapie bij reguliere kankerbehandeling, prostaataandoeningen, etc.
Daarnaast zijn er paddenstoelen met een anti-bacteriële en virale werking.
Vroeger werden medicinale paddenstoelen toegediend volgens het zogenoemde ‘heetwater-principe’: middels heet water werden de extracten uit de paddenstoelen getrokken en opgedronken. Sinds ongeveer 30 jaar zijn we in staat de relevante delen, componenten of extracten uit paddenstoelen te isoleren en deze in capsule-, tablet- en poedervorm toe te dienen.

In de praktijk worden er 23 soorten gebruikt bij de behandeling van aandoeningen. Hieronder een paar voorbeelden:

Agaricus blazei Murill (ABM)

Dit is van oorsprong een Braziliaanse paddenstoel. Een ‘neef’ van deze paddenstoel is de ons welbekende huis-tuin-en-keuken-champignon (Agaricus bisporus). Deze Agaricus blazei wordt ook wel de amandelpaddenstoel genoemd vanwege zijn specifieke amandelsmaak. Deze champignon behoort tot de krachtigste immuunsysteem-stimulerende paddenstoelen.
Hij wordt, in combinatie met andere paddenstoelen, toegepast bij o.a. allergie, huidaandoeningen en voor het verbeteren van darmfuncties. Daarnaast is deze ontstekingsremmend en cholesterolverlagend. Tevens hebben onderzoeken en studies aangetoond dat de Agaricus blazei een sterke antitumorwerking heeft. In Japan, China en Brazilië is deze paddenstoel dan ook officieel geregistreerd ter behandeling van kanker.

Cordyceps Sinensis

De Cordyceps sinensis is het buitenbeentje onder de medicinale paddenstoelen. Hij komt van oorsprong in China, Tibet en Nepal voor. De Cordyceps groeit op de larve van een mot en qua uiterlijk lijkt hij dan ook op een rups of worm. Deze paddenstoel is breed inzetbaar. Toepassing van de Cordyceps vindt vooral plaats bij longaandoeningen, diabetes, cognitieve aandoeningen en verschillende vormen van kanker (o.a. borstkanker, blaaskanker en schildklierkanker). Verder is deze paddenstoel libidoverhogend. Ook wordt hij ruim ingezet om de bijwerkingen van chemotherapie, zoals vermoeidheid, te ondervangen. Bij therapeutische toepassing dient men er rekening mee te houden dat Cordyceps vasculair- en hormoongerelateerd is en interacties kan geven met andere (reguliere) medicijnen of kruiden.

Coriolus Versicolor (Elfenbankje)

Het ons welbekende elfenbankje, de Coriolus versicolor, blijkt veel meer te zijn dan een gewone paddenstoel. De Coriolus is de meest onderzochte – en voorgeschreven – paddenstoel met medische eigenschappen. Dat is niet zo vreemd, want deze paddenstoel heeft heel wat in ‘haar’ mars. Het is verbazingwekkend dat de Coriolus versicolor niet in de reguliere zorg wordt gebruikt, want haar werkzaamheid is ronduit verbluffend! Dit elfenbankje is uitermate geschikt voor de behandeling van auto-immuunziekten, de ziekte van Lyme, bronchitis, maag-, slokdarm-, darm-, borst-, longkanker en hormoongevoelige tumoren. Onderzoek wijst uit dat Coriolus versicolor goed inzetbaar is bij de bestrijding van het humaan papillomavirus (HPV), de belangrijkste oorzaak voor onder meer baarmoederhalskanker.

Hericium Erinaceus (Pruikzwam)

Dit is een prachtige paddenstoel om te zien… en niet alleen dat. De Hericium erinaceus is van nature een parasitaire schimmel en komt voor in Noord-Amerika, Europa en Azië. Het vruchtlichaam is een eetbare en medicinale paddenstoel (die naar kreeft smaakt) en kan herkend worden aan de lange en hangende stekels. De Hericium erinaceus wordt vooral toegepast bij cognitieve en neurologische aandoeningen, zoals geheugenverlies, dementie en alzheimer. Daarnaast heeft deze paddenstoel een antidepressieve werking. Ook is de Hericium erinaceus inzetbaar bij aandoeningen van de maag en slokdarm, ziekte van Crohn, aambeien, en osteoporose.

Ganoderma Lucidum (Reishi)

‘Lingzhi’ of ‘goddelijke paddenstoel der onsterfelijkheid’: zo klinkt de Japanse benaming van deze bijzondere paddenstoel. En dat is niet alleen omdat hij zo kleurrijk en mooi is, maar ook omdat zijn medicinale potentie een groot spectrum aan aandoeningen en ziekten beslaat; ronduit een zwaargewicht! De Reishi wordt ingezet bij o.a. longaandoeningen, huidproblemen, diabetes en allergieën. De paddenstoel wordt tevens toegepast bij blaas-, prostaat-, darm- en borstkanker en bij leukemie. Daarnaast heeft de Reishi een antibacteriële en antivirale werking. Maar hij komt ook in beeld bij problemen aan de urinewegen, obesitas, neurologische aandoeningen en leverproblemen. Omdat de paddenstoel erg bitter van smaak is, is het aan te bevelen deze in capsule- of tabletvorm in te nemen.

Lentinula Edodes (Shiitake)

De shiitake behoort tot de lekkerste eetbare paddenstoelen in de wereld; hij wordt door velen beschouwd als een delicatesse. Maar deze Japanse lekkernij heeft ook verscheidene medicinale kwaliteiten. Shiitake kan worden toegepast bij diabetes, allergieën, osteoporose, en reumatische aandoeningen. Shiitake is antibacterieel, cholesterolverlagend en heeft een positief effect op het vasculaire (= vaat)systeem. Een zeer actief ingrediënt van de shiitake is het polysacharide lentinan. Lentinan speelt een grote rol in de behandeling van HPV-gerelateerde vormen van kanker, zoals vaginale-, penis-, anus- en keelkanker.

 

Nog enkele laatste opmerkingen over het gebruik van medicinale paddenstoelen.
Deze zijn verkrijgbaar als gewoon voedingssupplement. Zij kennen geen enkele bijwerking en zijn zeer zeker aan te bevelen! Ze zijn supergezond, stimuleren het immuunsysteem, hebben een positieve invloed op de celstofwisseling en werken ontgiftend op het lichaam.
Ook mensen met een schimmelallergie of candida-infectie kunnen uitstekend medicinale paddenstoelen gebruiken, maar wel onder begeleiding.
Therapeutische toepassing van medicinale paddenstoelen bij aandoeningen zoals reuma, kanker, allergieën, psoriasis, diabetes, etc. vereist maatwerk en inzicht. Ga nooit zelf dokteren, maar zoek altijd een arts of therapeut die je daarbij begeleidt.

Peter van Ineveld

Therapeut medicinale paddenstoelen
www.althera.nl

Gepubliceerd in: DNUA 246 november – december 2016