Echte kamille

Matricaria is afgeleid van matrix, wat baarmoeder betekent. Men gebruikte dit kruid vroeger bij menstruatieproblematiek. Eeuwen later werd deze werking ook door onderzoeken bevestigd. Tevens is Matricaria een samenstelling van Mater (moeder) en caria (zorg) of wel moederzorg. Chamomille komt van camai (grond) en millon (appel) oftewel appeltjes van de grond.

 

 

 

 

Hij werd veel aangeplant op looppaden of als bekleding bij bankjes, zodat de appeltjesgeur omhoogkwam als dames erlangs wandelden of gingen zitten keuvelen.

Like a chamomille bed,

The more it is trodden,

The more it will spread.

(Als een bed van kamille,

hoe meer betreden

des te meer geur.)

 

Boeren zijn niet blij met deze plant; het is een plant die het goed doet op grond waar niets wil groeien, maar eenmaal aanwezig, verdringt het makkelijk andere planten. En toch heeft ze de naam van planten­dokter; de planten die naast haar groeien of liever gezegd kúnnen groeien, hebben er enorm veel baat bij.

Er zijn verschillende soorten kamille, de Roomse kamille / Chamaemelum nobile (lijkt meer op margrieten), de schijfkamille /Matricaria discoidea (heeft voornamelijk gele hartjes en geen lintbloemen eromheen) en de echte kamille waar ik het in dit verhaal over wil hebben.

Het is een eenjarige plant die zich makkelijk uitzaait. In het jaar van uitzaaien maakt hij al een rozet, zodat er al een grote voorsprong is op andere planten die dan nog moeten beginnen. Het is een 20 tot 50 cm hoog plantje met een rechte, rijk vertakte stengel die vele veerachtige blaadjes heeft. De bloem heeft een lief geel hart met eromheen witte lintbloemen die omhoog staan aan het begin van de bloei en zakken aan het einde van de bloei.

Kamille was al een zeer gewaardeerd kruid bij de oude Egyptenaren, vooral als geneesmiddel. Door zijn gelijkenis met een stralende zon en zijn sterk geneeskrachtige werking is hij dan ook gewijd aan de zonnegod Ra. Stuifmeel van de kamille werd gevonden in de maag van de mummie van Farao Ramses II. Nu wordt hij in Egypte nog steeds veel gekweekt voor de productie van etherische olie.

In de middeleeuwen mocht de plant alleen geplukt worden voor Sint-Jan (24 juni). Na deze datum was hij schadelijk voor de gezondheid, omdat hij door heksen was behandeld. Aan het huis gehangen, weerde hij de heksen af.

‘Een kopje kamillethee helpt beter dan drie dokters’, een oud gezegde dat heel wat zegt over zijn geneeskracht.

Toepassingen

Het is om te beginnen een veilig kruid. Het mag dus ook aan kinderen worden gegeven, echter liever niet aan zwangeren, omdat het kan werken op de spieren van de baarmoeder.

Het werkt zeer kalmerend en kan daarom goed ingezet worden bij stress, overspannenheid, nachtmerries, neurasthenie (zenuwzwakte) en slapeloosheid. Ook kan het worden ingezet bij een te sterke moederband (kan ook in de vorm van heimwee zijn) of wanneer u een jong diertje meeneemt bij de moeder vandaan; mocht het diertje daar verdriet van ondervinden, dan kunt u zijn drinkbakje vullen met afgekoelde kamillethee.

Maar dit kruid is vooral bekend om zijn werking tegen ontstekingen, en bij griep en verkoudheid; goed om te weten gedurende de wintermaanden.

Bij de onderstaande ontstekingen en andere aandoeningen is de werking enorm sterk:

• ontstoken ogen (wattenschijfje doordrenkt met afgekoelde kamillethee);

• tandwortelontsteking (spoelen met kamille­thee);

• blaasontsteking (veel thee drinken, in ieder geval drie maal daags een kopje, maar het liefst meer vanwege de spoeling);

• voorhoofds- en bijholte-ontsteking (kompres van kamillethee om het voorhoofd leggen of stoombaden van kamillethee; denk wel aan een handdoek in de nek dit ter voorkoming van kou op de spieren);

• bij heftige krampen in de buik door menstruatiepijn of darmproblemen (kompressen doordrenkt met afgekoelde kamille­thee op de buik leggen, wel zo warm als mogelijk, handdoek erover heen en lekker ontspannen liggen onder een deken).

Zelfs bij problemen met de darmen (diarree, obstipatie), gasvorming, maag- en darmzweren is kamille de aangewezen plant om te gebruiken.

Verder maakt het blond haar blonder, als je het gebruikt als spoeling na het haarwassen.

Bij reuma en jicht wordt het vooral gebruikt om de aangedane plekken in te masseren.

Maak dan een mengsel van 50 g gedroogde kamillebloemen, 200 g olijfolie, 20 g kamfer en 20 ml 60%-alcohol. De kamille en de olie twee uur au bain-marie verwarmen, in de tussentijd de kamfer oplossen in de alcohol. Als de olie is afgekoeld, het mengsel door een schone katoenen doek zeven en mengen met de kamferalcohol; deze olie bewaren in een afgesloten fles of potje.

De bloemen gebruik je voor tinctuur, thee, olie en zalf.

Je kunt ze plukken op een zonnige dag in de middag; dan bevat de plant de meeste geneeskracht.

Marjan Hofstra, kruidenvrouw

kruidenkracht@hotmail.com