Fit in de winter

Uit: Nr. 265, jan/feb 2020

In de winter komt de hele natuur in een rustperiode. De dagen zijn kort, de nachten lang. Planten en bomen hebben hun bladeren verloren en komen tot rust, de bollen en zaden die in de grond liggen, wachten tot ze geactiveerd worden door de warmte van de lente. Pas dan gaat de energie weer naar buiten en komt alles tot bloei.

De winter is de tijd om je aandacht naar binnen te richten, te rusten en te herstellen. Hoe meer je hiervan gebruik maakt, des te beter zul je in de lente en de zomer kunnen stralen. De dieren slapen in de winterperiode langer, omdat de nachten langer duren en nemen daardoor meer rust. De meeste mensen gaan altijd maar door, hebben veel op de agenda staan en als we dan willen slapen laat in de avond, kunnen we de slaap niet vatten. We zijn nog te onrustig, te yang.

De winter is een periode, waarin nieuwe ideeën, net als de zaden in de grond, liggen te wachten. Juist na een periode van stilte en rust kom je bruisend naar buiten in de lente. Het nemen van rust is best lastig, zomaar in een stoel zitten en voor je uit staren? En… waar is het nog echt stil?

Bij de winter hoort het element water, en daar horen de nier- en de blaasmeridianen bij. Water heeft door het bewegen en het stromen een reinigende functie. Stromend water heeft ook een enorme kracht, denk maar eens aan watervallen en waterkrachtcentrales. De nieren en de blaas geven je fysieke kracht en mentaal doorzettingsvermogen. Water stroomt naar het laagste, het diepste punt. Daarom horen in de Chinese elementenleer de diepste structuren, zoals de botten en het ruggenmerg, bij het waterelement.

De voornaamste functie van de nieren is de samenstelling van het bloed constant te houden. Dit doen ze door het verwijderen van afvalstoffen. Per dag filteren de nieren zo’n 180 liter bloed. De afvalstoffen verlaten via de de urineleider en de blaas het lichaam.

Door oefeningen te doen die bij dit element horen, activeer je de nier- en de blaasenergie. De oefeningen bundelen je krachten en je zelfvertrouwen. Ben je onrustig, dan helpen oefeningen voor deze meridianen om balans te krijgen. Daarom is het ook goed om deze oefeningen te doen ten tijde van aanhoudende stress. De spanning kan dan afnemen, er komt meer innerlijke rust en het lichaam kan zich herstellen, wordt meer yin.

Als het waterelement in balans is, dan is er sprake van kracht en stromen. Je voelt je alert, rustig en zelfverzekerd. Je kunt je gemakkelijk op één ding focussen en je bent stressbestendig. Maar als het water-element uit balans is, dan weten we niet van ophouden en werken we maar door, zelfs al zijn we uitgeput. We hebben dan

de neiging om koffie, suiker of andere snel energie gevende middelen te gaan gebruiken. Het adrenalinegehalte blijft hoog en men neemt geen rustmomenten om dit te herstellen; uitputting dreigt. Is er sprake van disbalans, dan kan men signalen krijgen als schrik en angst voor de kleinste dingen; men ervaart gebrek aan kalmte, rusteloosheid, verlies van vastbeslotenheid en de wil om iets te doen.

Lichamelijke klachten die kunnen ontstaan zijn o.a. vermoeidheid, burn-out, kou in onderbuik en onderrug. Men krijgt droge, pijnlijke ogen, opvliegers, slapeloosheid, dorst en zwakke, breekbare botten.

Ook in de winter is het waardevol om stil te staan bij het effect van voeding op het lichaam. Zout is de smaak die bij het water-element hoort. Het waterelement heeft als taak te zorgen voor het evenwicht in de lichaamssappen, iets wat door de nieren geregeld wordt. Iemand die zeer veel zout binnen krijgt, zoekt naar evenwicht om het lichaam weer vochtig te maken. Dat wordt dan gecompenseerd met zoet! Als je na de maaltijd behoefte hebt aan zoet, kan het handig zijn om eens te kijken naar je zoutgebruik tijdens de maaltijden. Koken met minder zout en met kruiden geeft het eten meer smaak.

Je lichaam heeft in de winter meer warmte nodig voor het scheppen van balans. Soepen, stoof- en ovengerechten zijn sterk verwarmende gerechten, zeker als er ook nog verwarmende kruiden bij worden gebruikt.

Blaasontsteking wordt vaak veroorzaakt door bacteriën. Ons lichaam heeft een natuurlijke afweer tegen bacteriën, maar als de weerstand laag is, krijgen bacteriën meer kans. Als je niet voldoende drinkt en plast, kan blaasontsteking ontstaan. Dus het is ook belangrijk om de tijd te nemen voldoende te drinken en goed uit te plassen. Cranberry’s herstellen de zuurgraad bij blaasontsteking. Ook extra vitamine C is goed, bijv. in de vorm van het eten van verse peren.

Wat je beter niet kunt drinken en eten ten tijde van nier- en blaasklachten is sterke koffie en thee, en gezouten voedsel; denk daarbij ook aan het zoutgehalte in mineraalwater. Nierversterkend zijn veel wintergroeten als pastinaak, witlof, spruiten, bieten.

Oefening

De volgende oefening hoort bij het water-element en is erop gericht om je onderrug op te warmen.

1 Ga op de grond zitten.

2 Buig je knieën en zet je voeten plat op de grond.

3 Trek voeten en tenen naar je toe en pakje tenen vast (als dit niet gaat, je knieën).

4 Adem in en maak je rug ronder.

5 Op een uitademing schuif je de hielen langzaam iets naar voren.

6 Adem weer in en maak je rug ronder, adem na een paar tellen weer uit en schuif je hielen langzaam weer een stukje verder van je af.

7 Als je de benen niet verder kunt strekken begin je weer opnieuw.

8 Na een aantal keer herhalen van deze oefening zul je merken dat je iets dieper kunt komen en je benen meer gestrekt zijn.

Els van Tol

elsvantol@kpnmail.nl