Het hart, een uniek orgaan
Uit: Nr. 267, mei/jun 2020
Het hart
Elke zondag rond 11:30 uur vertelt Jaap Huibers zijn column in het programma M Magazine op radio M Utrecht. Onderstaand de tekst van zijn column.
Ons hart is toch eigenlijk een heel uniek orgaan. Een vuistgrote spier met daarin vier kamertjes, die officieel kamers en boezems worden genoemd. De hartspier is 24 uur per etmaal in touw, gemiddeld 75 keer per minuut een samentrekkende en ontspannende beweging makend, en dat een leven lang.
Het meest wonderlijke en geheimzinnige vind ik het allereerste begin van het kloppen van het hart. Gedurende de eerste 3 weken van de zwangerschap ontwikkelen zich wat bloedvaten en een soort primitieve hartbuis. En dan, rond de 23e dag begint het nog niet volledig uitgegroeide hartje van de foetus zomaar te kloppen. Ik zeg bewust ‘zomaar’, want geen medische wetenschapper kan verklaren wie en wat dat hartje rond de 23e dag van de zwangerschap aanzet om die eerste hartklop te maken. Ondanks alle gigantische medische kennis blijft er gelukkig toch nog een geheim, een mysterie, diep verborgen in de schoot van moeder natuur en de kosmos.
Zoals een kind gigantisch kan reageren op verkeerde voeding, zo kan het hart ook heftig reageren op voeding.
Een hart is eigenlijk net een kind. Je weet dan weliswaar niet precies hoe het allemaal zo gekomen is, maar als het er eenmaal is, dan heeft het voeding, verzorging en war-me bejegening nodig. Een kind moet je, al vanaf de geboorte, opvoeden om er een beetje zinvol en warm voelend levend mens uit te laten groeien. Een hartspier heeft ook voeding en opvoeding nodig. Ik zie sommigen van u bedenkelijk kijken. Je hart opvoeden? Wat mag dat dan wel zijn? Wel, een hart kun je leren rustig te blijven als stress en spanningen uit je omgeving om je heen gieren. Een hart kun je toespreken, liefdevol, ernstig, humorvol. Je kunt je hart soms ook eens een mooi verhaaltje vertellen, een sprookje uit je eigen leven. Dan voelt het hart zich ook even helemaal veilig en ge-rust, net als een kind dat – lekker in zijn bedje liggend – luistert naar ‘er was eens…, met als besluit… en ze leefden nog lang en gelukkig’. Ik ben er absoluut van overtuigd dat heel veel mensen, veel minder spanningen en ellende rond en met hun hart zullen ervaren als ze hun eigen hart wat liefdevol willen koesteren, opvoeden en… voeden. Ja, want daar moeten we nu iets over zeggen.
Zoals een kind gigantisch kan reageren op verkeerde voeding, zo kan het hart ook heftig reageren op voeding. Dan kan het, net als een kind, hyperactief worden, veel te snel gaan kloppen of concentratiestoornissen vertonen, ofwel hartritmestoornissen.
De belangrijkste voedingsstoffen voor het hart zijn magnesium en kalium. Beide stoffen zijn vooral aanwezig in verse groenten. Daarnaast is zuurstof misschien wel dé belangrijkste voedingstof voor het hart. Hersenen en hart zijn de twee organen die het meest direct reageren op zuurstoftekort. Een goede doorbloeding van de hartspier heeft dus topprioriteit, want het bloed is de vervoerder van de zuurstof die we via de longen hebben ingeademd. In onze tijd neemt het aantal ouderen nogal toe: de vergrijzingsgolf. Het is een normaal biologisch verschijnsel dat de doorbloedingscapaciteit bij het ouder worden wat afneemt. Dus lijkt het me héél logisch en verstandig daar enig zinvol beleid op te zetten.
Eerste advies: Dagelijks veel verse groenten eten en weinig suiker en zetmeel gebruiken. Daarmee stel je de magnesiumvoorziening veilig. En als de hartspier dan al een beetje gebukt gaat onder een iet-sie-piet-sie tekort aan zuurstof, dan is er geen beter middel dan de onvolprezen meidoorn, in het latijn: Crataegus oxyacantha. Het dagelijks gebruik van de tinctuur van Crataegus – 2 tot 3 keer daags 15 druppels – heeft een wetenschappelijk bewezen gunstige invloed op de doorbloeding, en dus op de zuurstofvoorziening van de hartspier. Door de jaren heen heb ik, vooral bij hartinfarctpatiënten, bijna wonderen zien gebeuren door het gebruik van die oeroude meidoorntinctuur.
Jaap Huibers, Amerongen
www.rtvutrecht.nl/jaaphuibers