Ritme van de jaargetijden

In de tijd waarin de traditionele Chinese geneeskunde haar oorsprong heeft, ongeveer 5000 jaar geleden, kende China een samenleving die gebaseerd was op de landbouw. Zij deelden het jaar in 5 seizoenen: lente, zomer, nazomer, herfst en winter.

De lente

Dit is de tijd van explosieve groeikracht. Zaden ontspruiten, de kiemkracht ontwaakt, knoppen gaan open, groei komt op gang. De stille, ingetogen energie van de winter barst open en de levenskracht zoekt zijn weg naar buiten. In ons lichaam zijn de galblaas en de lever verbonden met deze lente-energie. Er komt van alles in beweging, de wind helpt hierbij. De lever en galblaas krijgen extra energie door de kracht van de lente. Wij kunnen die goed gebruiken om de resten van de zware voeding
– zoals stamppotten, het kerstdiner en lekkere speculaas – van de winterperiode op
te ruimen. Is die energie aan de lage kant dan krijgen we last van voorjaarsmoeheid. In de lente zien we ook de eerste hooikoortsproblemen ontstaan. Daarbij speelt de leverenergie een grote rol. Emotioneel gezien hoort de woede bij de lever- en galblaasenergie. Wat heb je op je lever? Soms is, figuurlijk, gal spuwen nodig om ingehouden emoties op te ruimen. Het is de tijd voor schoonmaak op alle fronten.

De zomer

Dit is de periode van de warmte. De zon zorgt voor lange dagen zodat de gewassen tot volle wasdom kunnen komen. De kwaliteit van de energie heeft een dynamisch, naar buiten gericht karakter en straalt net als de kleurenpracht van bloemen. De energie is in de zomer verbonden met ons hart, de bloedsomloop, de dunne darm en de drievoudige verwarmer. Die laatste energiebaan verbindt een aantal organen en speelt een grote rol bij onze totale energieopbouw. Deze organen hebben dus extra energie in de zomer. We hebben dan ook minder slaap nodig in de zomer, in vergelijking tot de winter. Hartpatiënten hebben vaak moeite met grote hitte. De hartenergie is al belast door de kwaal en het ‘verteren’ van de hitte kan moeilijk worden. Voor hen is het raadzaam midden op de dag een rustpauze in te lassen. Emotioneel gezien horen de ik-kracht en de blijheid bij de zonne-energie. Dat voelt bijna iedereen. Als de zon schijnt worden we vrolijker, zijn we meer ondernemend en staan we sterker in onze schoenen.

De nazomer

In deze periode is het de tijd van de oogst, in een landbouwsamenleving een heel belangrijke periode. De toenemende vochtigheid met de resterende zomerwarmte zorgen voor optimale rijping van gewassen. Dit is de oogsttijd, waarin een royale hoeveelheid voedsel beschikbaar is. Dit is de tijd waar maag- en miltenergie bij horen. Emotioneel gezien horen nadenken, en als de rem eraf is, piekeren bij deze energie. Maag- en miltenergie verteren dus niet alleen ons voedsel maar ook emoties. Bij grote emotionele belasting kan zelfs een maagzweer ontstaan. Dan gaat er veel energie naar de emotionele vertering en blijft er te weinig over voor een gezond functioneren van de maagsappen. Een bacterie krijgt dan de kans om toe te slaan met een maagzweer tot gevolg. De miltenergie verzorgt ook de spieren en het bindweefsel. Is die hoeveelheid geblokkeerd, te laag of niet van goede kwaliteit dan kunnen mensen pijnlijke spieren en bindweefsel krijgen, zeker bij vochtig weer. Ook vochtophopingen in armen of benen zijn vaak verstoringen in de miltenergie.

De herfst

In de herfst worden de dagen korter en de temperatuur lager. Bomen trekken voedingsstoffen en sappen terug, het bladgroen (chlorofyl) in de bladeren wordt afgebroken en opgeslagen voor de lente. De restkleuren rood, oranje en bruin van de bladeren worden opvallend. De energie trekt naar binnen, alles droogt in om bevriezing te voorkomen. In ons lichaam horen de longen- en dikkedarmenergie bij deze tijd. Bomen en planten laten hun bladeren los; die zijn niet meer nodig. Onze longen en dikke darm zorgen ook voor de afvoer van afvalstoffen. Ook op het emotionele vlak helpen deze twee met loslaten en leveren energie voor de omgang met verdriet. Als de longenergie in de herfst onvoldoende is, zijn mensen extra vatbaar voor luchtwegproblemen.

De winter

De koude drijft ons nog verder naar binnen, letterlijk en figuurlijk. De natuur is in diepe rust, wij kruipen in huis; dit is een tijd van inkeer en reflectie. Bij deze periode horen de nier- en blaasenergie. Die verzorgen ook de energie voor de kwaliteit van onze tanden en de kleur van ons hoofdhaar. In de Chinese geneeskunde is de winter gekoppeld aan water, bevroren, stilstaand water. Het ijs kan dienen als spiegel voor reflectie. Emotioneel gezien verzorgen deze energieën onze angst en moed. Angst is een gezonde emotie die waarschuwt voor gevaar, maar als deze tot in extremen doorschiet en een fobie gaat worden, vreet dat energie. De nier- en blaasenergie zijn belangrijk voor ons slaap-waakritme. Mensen met angststoornissen slapen vaak slecht, de nierenergie is dan te laag om een goede nachtrust te regelen. Een ochtendhumeur
is meestal te herleiden naar een matige blaasenergie.

Ieder jaargetijde heeft dus een eigen opbouwende energiekwaliteit voor ons lichaam en het is goed om alle jaargetijden op het lijf in te laten werken. Uit het bovenstaande is ook te verklaren waarom sommige mensen klachten krijgen bij verschillende weersomstandigheden. De bijbehorende energieën zijn dan te zwak om daar goed mee om te gaan.
Acupunctuurbehandelingen kunnen hier een goede bijdrage leveren. Bij een specifieke
storing als een allergie – die altijd seizoens­gebonden in de lente of de zomer de kop op steekt – kan het raadzaam zijn om in het voorafgaande seizoen de bijbehorende energie te versterken, zodat de klacht niet of veel minder de kans krijgt zich te ontwikkelen.

Carla van de Kamp

info@acupunctuuroldemarkt.nl