Voedingssupplementen beter laten werken
Uit: Nr. 269, sept/okt 2020
Al een aantal decennia gebruiken we voedingssupplementen om de gezondheid te verbeteren. Er is echter wel een discussie over gaande of dit wel nodig is en of het nemen ervan nut heeft. We gaan in dit artikel in op de noodzaak en het nut van het nemen van supplementen. Ook bespreken we een revolutionaire productiemethode van liposomale supplementen, waardoor ‘het creëren van dure urine’ tot de verleden tijd behoort.
Over de noodzaak van voedingssupplementen kunnen we kort zijn. Er is alleen al in de Verenigde Staten geschat dat er tussen de 25.000 en 84.000 soorten giftige chemicaliën te koop zijn (in bijvoorbeeld plastic, verf, voedingsadditieven, de petrochemische industrie, etc.). Waarschijnlijk is dat in Europa nog ééns zo veel.
Onze lichamen krijgen hier flink wat van binnen en kunnen dit niet op een natuurlijke manier kwijtraken. Chemische stoffen worden door het lichaam gezien als gifstoffen en vallen daarom in de categorie ‘oxidanten’. Het lichaam kan deze alleen neutraliseren met ‘anti-oxidanten’. Dat is een categorie vitamines die zich in het lichaam aan de gifstoffen bindt om ze te neutraliseren. De hoeveelheid anti-oxidanten die we per dag binnen krijgen met gezonde voeding zijn echter verre van voldoende om in deze behoefte te voorzien. Suppletie is dus noodzakelijk.
Nut
De vraag of het nemen van supplementen nemen daadwerkelijk nut heeft, is een andere kwestie. Er zijn veel wetenschappers die beweren dat je met het slikken van vitamines en mineralen alleen maar dure urine creëert, omdat deze stoffen allemaal weer uitgeplast worden, aldus de president van de Australian Medical Association, Michael Gannon.
Er zijn in de medische wereld een aantal onderzoeken gepubliceerd, waarin men concludeerde dat het slikken van vitaminesupplementen weinig nut had. Een van de recentste onderzoeken is gepubliceerd in de Journal of American College of Cardiology. Helaas worden veel supplementen, zoals de medische wetenschap beweert, niet zo goed opgenomen als we zouden willen. Het in de lichaamscellen krijgen van bepaalde stoffen blijkt nog een hele ingewikkelde kwestie.
De uitvinding om dit middels liposomen te doen, is zeer revolutionair.
Liposomaal
Al een flinke tijd geleden werd de ‘liposomale toediening’ uitgevonden. Men wilde namelijk zeker stellen dat het lichaam van patiënten de toegediende chemische medicijnen kon opnemen, want deze worden door het lichaam als zeer giftig beschouwd en daardoor slecht opgenomen. De uitvinding om dit middels liposomen te doen, is zeer revolutionair. Liposomen zijn vetbolletjes met daarin het ingrediënt dat je in het lichaam wilt brengen (een medicijn, maar ook een vitamine, mineraal of kruid).
Voor de farmaceutische industrie was het van groot belang dat de medicijnen ook daadwerkelijk in de lichaamsweefsels van de patiënt terecht kwamen. Met de liposomale toediening lukte dit perfect. Een liposoom wordt zelfs in het spijsverteringskanaal niet uiteen gehaald, maar blijft volledig intact; zo komt de inhoud praktisch volledig in de lichaamscellen terecht.
Lichaamseigen
Liposomen zijn gemaakt van het stofje choline (vitamine B4), wat een lichaamseigen stofje is. Het lichaam kan het namelijk zelf in beperkte mate aanmaken en het is ook een heel belangrijk deel van de wanden van de lichaamscellen. Alles wat het lichaam als lichaamseigen ziet, zal snel in het bloed worden opgenomen. Vanuit het bloed wordt het direct naar de lichaamscellen vervoerd. In de cel aangekomen zal het vetbolletje versmelten met de celwand en zijn inhoud aan de cel afgeven.
Effectief
Het toedienen van een liposomaal middel heeft een tweeledige werking. Allereerst komt het werkzame bestanddeel – of dat nu een medicijn, vitamine, mineraal of kruid is – meteen en intact in de cel aan. Ten tweede zal het liposomenbolletje met de celwand versmelten.
Dit bleek een uitmuntende techniek te zijn om niet alleen medicijnen, maar ook vitamines, mineralen en kruiden aan het lichaam toe te voegen. Op deze manier wist men zeker dat de cellen deze stoffen ook daadwerkelijk binnen krijgen. Dit is wetenschappelijk onderzocht in een aantal studies, waar we er hier drie van noemen: Liposomal encapsulation technology, a novel drug delivery system designed for ayurvedic drug preparation. (Hemanthkumar M, Spandana V., 2011), Effect of liposomes on the absorption of water soluble active pharmaceutical ingredients via oral administration. (Yang Z et al., 2013) en Liposomes in nutrition. (BC Keller, 2001).
De fabrikanten van voedingssupplementen hebben de afgelopen jaren deze techniek overgenomen zodat ook vitamines, mineralen en kruiden beter opgenomen kunnen worden. De schatting is dat gewone supplementen, die niet liposomaal zijn gemaakt, weliswaar voor 10 tot 80% in het bloed worden opgenomen, maar voor minder dan 5% in de lichaamscellen terecht komen. Liposomale supplementen hebben dus duidelijk de voorkeur als je wilt dat wat je slikt ook daadwerkelijk in de cellen wordt opgenomen.
Nadelen
Nu is het wel zo dat het maken van een goed product met liposomen niet zo heel eenvoudig is. Er bestaan veel merken die liposomale middelen verkopen, terwijl in feite de liposomen die ze maken niet stabiel zijn. En dit heeft een aantal grote nadelen.
Het maken van een goed liposomaal product vereist veel vakkennis en ingrediënten van de hoogste kwaliteit. Normaal gesproken gebruiken fabrikanten van liposomale producten bepaalde maatregelen om liposomen te maken, zoals hitte, hoge druk of chemicaliën. Door het toepassen van bijvoorbeeld hoge druk of hitte is de kans groot dat het werkzame ingrediënt (vitamine, mineraal of kruid) beschadigd raakt en dus minder werkzaam is. Je krijgt op die wijze dus een inferieur product in de cel.
Vloeibare of droog
Praktisch alle liposomale producten zijn vloeibaar en dus aan bederf onderhevig. Dit maakt dat er conserveringsmiddelen of alcohol aan toegevoegd moeten worden. Het nadeel hiervan is dat deze stoffen ook direct in de cel worden gebracht en dat is juist niet de bedoeling. Vloeibare liposomale producten hebben daarbij een sterke smaak, waardoor er ook altijd smaakstoffen toegevoegd worden om de slechte smaak te maskeren.
Gelukkig bestaat er sinds kort een methode om liposomale producten te maken die wél stabiel zijn en waar geen hitte, hoge druk, alcohol of conserveringsmiddelen bij gebruikt worden. Dit komt doordat het een droge vorm van liposomen betreft die geen van de nadelen heeft als hierboven beschreven. Voor de productie van droge liposomale producten die in capsules kunnen worden gedaan, hoeft er geen enkel conserveringsmiddel, alcohol of smaakstof te worden toegevoegd. Een toediening van een droog liposomaal supplement heeft dus geen van de nadelen die vloeibare liposomale supplementen wel hebben. Het blijkt daarom de meest ideale vorm van suppletie, met het hoogste absorptiepercentage van alle supplementen.
Zo is het mogelijk om supplementen te slikken die korte metten maken met de bewering dat het slikken van een vitaminesupplement alleen maar dure urine creëert.
Marion Schaatsbergen
nutrikennis.nl