Botontkalking en vitamine D
Uit: Nr. 265, jan/feb 2020
Begin preventie vroeg
Na het 50e levensjaar verliezen vrouwen, als ze niet oppassen, tot 50% van de botmassa, mannen 20-30%. Maar stevige botten worden al gevormd vanaf de jeugd, tot het 35e levensjaar. Vooral in die levensfase is veel winst te behalen.
Uit een onderzoek van de Harvard Universiteit bleek dat jonge meisjes die veel frisdrank met prik dronken, een driemaal zo grote kans hadden op botbreuken dan meisjes van dezelfde leeftijd die niet deze drinkgewoonte hadden. Cola spande de kroon met zelfs een vijfmaal grotere kans. Bij de bespreking van hun onderzoek betrekken de wetenschappers ook eerder uitgevoerde studies. Ze wijzen ongezonde voedingsgewoonten als mogelijk belangrijke oorzaak aan van lage botdichtheid. Fosforzuur in cola beïnvloedt de verhouding calcium en fosfor in de botten ongunstig.
Botontkalking (osteoporose) hoeft geen ziekte te zijn die pas op latere leeftijd ontstaat. Het kan een niet herkende gebreksziekte zijn die zich pas op latere leeftijd manifesteert. Dan behoort het slikken van medicijnen, inclusief hormoontherapie, tot de behandelmogelijkheden in de reguliere geneeskunde.
Maar wellicht een betere optie is om de botten goed te voeden, vooral met vitamine D. Neem al op jongere leeftijd preventief maatregelen. Zo kan de ziekte worden uitgesteld naar een later tijdstip in het leven. Een goede leefstijl, goede voeding, voedingssupplementen en bewegen behoren hiertoe.In het universiteitsziekenhuis in Geneve werd door dr. Samuel Zamora de botdichtheid van 91 meisjes in leeftijd van 7 tot 9 jaar onderzocht. Vastgesteld was dat alle meisjes gedurende hun eerste levensjaar vitamine D-suppletie hadden gehad. Vergeleken met een groep van vijftien meisjes die géén vitamine D gekregen hadden, bleek de onderzoeksgroep een grotere mineralendichtheid in de wervels van nek en op de gewrichtsknobbels van de heup te hebben. Voor de rugwervels kon geen verschil worden aangetoond.
Kalktabletten (calcium) is een voedingsmaatregel die van oudsher werd toegepast om botontkalking tegen te gaan.De nadruk is nu meer komen te liggen op vitamine D-suppletie. Vitamine D helpt het calcium – waarin we met de voeding al redelijk worden voorzien – in onze botten op te nemen. Van vitamine D-suppletie is eveneens vastgesteld dat het de kans op vallen en het krijgen van botbreuken verkleint.
Andere voedingsstoffen die de botten stevig houden zijn magnesium, voldoende eiwitten, vitamine B-complex, C, K1 en K2, silicium, omega 3-visvetzuren en isoflavonen (na de menopauze).
Wanneer en hoeveel vitamine D?
Simpel testje als eerste aanwijzing: Druk met de wijsvinger enigszins op het borstbeen. Als dat erg pijnlijk is, kan dit duiden op een vitamine D-tekort. Maar het kan ook een aanwijzing zijn voor fibromyalgie, omdat de symptomen spierslapte, spier- en botpijnen zo op elkaar lijken.
Bepaling via laboratorium-bloedtest: Nauwkeuriger is het om uw vitamine D-status te laten bepalen via een bloedafname. Uw huisarts kan u een verwijzing geven. Wanneer hij het nut hiervan niet inziet, kunt u zich wenden tot een orthomoleculair arts (via www.ortho.nl).
De beoordeling van de uitslagen van de bloedbepaling is een bron van discussie. Ik houd de referentiewaarden aan van het meest deskundige laboratorium op dit gebied, dat van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG):
Internationale vitamine D-experts adviseren 2000 IE (50 mcg) per dag, ook in de zomer. Is uw vitamine D-bloedspiegel laag, dan duurt het een aantal weken voordat deze op peil is.
Zeker van oktober tot en met april bent u aangewezen op voedingssupplementen. Om u een idee te geven van vitamine D in voeding:
Het lichaam neemt gemiddeld slechts 50% op van het in de voeding aanwezige vitamine D. De opname uit voedingssupplementen is hoger: 55 tot 99%.Neem vitamine D in een voedingssupplement als vitamine D3.
In de zomer kan de zon u voldoende vitamine D verschaffen, maar wel onder bepaalde voorwaarden:
• Onder een bewolkte hemel is de blootstelling aan ultraviolette straling al ongeveer 30% minder dan in de zon.
• Het gebruik van zonnebrandcrème vanaf factor 8 blokkeert UV-licht. De vorming van vitamine D in de huid wordt hierdoor eveneens geblokkeerd. Vitamine D-expert prof. Michael Holick raadt daarom aan eerst vijf à tien minuten van de zon te genieten en u daarna pas in te smeren. Naarmate iemand een donkerder huidskleur heeft, is het moeilijker om voldoende vitamine D aan te maken. Het pigment werkt als een sunblocker, met een beschermingsfactor van 15 tot 30.
• Met het vorderen van de leeftijd wordt de huid dunner. Ook dit belemmert de aanmaak van vitamine D.
• Overgewicht is eveneens een belemmerende factor voor de aanmaak van vitamine D.
Wanneer u op een zonnige junidag ongeveer dertig minuten in uw badkleding op het strand verblijft, wordt 20.000 IE (500 mcg) vitamine D geproduceerd. Drie uur zomerzon op het gelaat levert 400 IE vitamine D. Een teveel wordt direct weer in het lichaam afgebroken.
Dr. Gert E. Schuitemaker
Ortho Institute
Ortho Communications & Science
www.ortho.nl
Artikel met toestemming overgenomen uit het boek Gezond met voedingssupplementen, ISBN 9789076161259, pag. 220 (botontkalking) en 246 (Vit. D).
N.B. Bij een eerder artikel in DNUA 262 van juli /aug. 2019, pag. 26, met als titel Orthomoleculaire benadering / Hoge bloeddruk, is de bronvermelding abusievelijk niet opgenomen. Met excuses aan de auteur vermelden wij alsnog de gegevens als volgt:
Artikel met toestemming overgenomen uit het boek Gezond met voedingssupplementen, ISBN 9789076161259, pag. 176.