Osteoporose, verlies van botmassa

Osteoporose

Uit: Nr. 270, nov/dec 2020

Osteoporose, een ziekte met ernstige gevolgen

Osteoporose wordt gekenmerkt door verlies van botmassa als gevolg van een gebrek aan de mineralen calcium, fosfor en magnesium. De aangetaste botten worden poreus en broos en breken gemakkelijk. Polsen, heupen en wervels zijn de zwakke plaatsen van het skelet. Wegens de menopauze komt dit viermaal meer voor bij vrouwen.

Osteoporose is lang niet meer de ziekte van stokoude mensen. De ziekte kan voorkomen worden; begin daarom zo snel mogelijk met uw risico in te schatten.

Oorzaken

Osteoporose mag niet automatisch gelinkt worden aan het ouder worden. Veel ouderen hebben botten van uitstekende kwaliteit. Osteoporose is een gevolg van een gebrekkige aanvoer van de bouwstenen van het bot. Uiteraard spelen genen en menopauze een rol, maar het is niet logisch dat zoveel mensen klagen over deze ziekte. Een onevenwichtige voeding, stress, uitputting van de bijnieren, het gebruik van medicijnen op basis van corticosteroïden en bloedverdunners liggen aan de basis van deze ziekte.

Risicotest

Het resultaat van deze eenvoudige test geeft een goed beeld over uw risico. We zijn met bepaalde risicofactoren geboren, maar dat betekent niet dat we ze moeten negeren. Als er negatieve genetische factoren zijn, gaan we er extra iets aan doen. Door een aangepaste voeding en levenswijze kan veel voorkomen worden, zeker als u uw risico vroegtijdig opspoort.

Bijkomende risico’s

Ieder ‘ja-antwoord’ betekent een verhoogd risico. Probeer de ‘ja-antwoorden’ in ‘neen-antwoorden’ om te zetten door uw voeding en levenswijze aan te passen. Zo verlaagt u het risico op osteoporose. Stelt u een groot risico vast, dan is het raadzaam om contact op te nemen met uw arts om dit verder te onderzoeken.

Een test biedt nooit honderd procent zekerheid. Vrouwen waarbij de menopauze al voor de leeftijd van 45 jaar is begonnen, hebben een verhoogd risico. Als de menstruele cyclus ooit gedurende 12 maanden of meer onderbroken werd, om een andere reden dan zwangerschap is uw risico eveneens verhoogd. Dat geldt ook als de eierstokken voor uw vijftigste levensjaar werden verwijderd.

 

Dokter x-ray botten
Dokter x-ray

Wat te doen?

Gezondheidsadviezen zijn vaak eenzijdig gericht op het eten van calciumrijk voedsel. U kunt bijvoorbeeld iedere dag kaas eten, ‘want kaas is rijk aan calcium’, redeneert men, maar zo werkt het niet. Bij een te hoge calciumaanvoer loopt men het risico om osteoporose aan te wakkeren. Het komt erop neer om de aangevoerde calcium, fosfor en magnesium optimaal op te nemen. Begin met de kalkrovers uit te schakelen, zoals toegevoegde suikers, alcohol, nicotine, volle granen, eiwitrijke voeding, verstoord zuur-base evenwicht, enz.

Zuur-base-evenwicht

Een goed zuur-base-evenwicht is belangrijk in de strijd tegen osteoporose. Het is een ingewikkelde theorie die eenvoudig van toepassing is. Tegenover 20% eiwitrijke voeding staat 80% eiwitarme voeding. Bij een goed evenwicht verloopt de eiwit­vertering en de bijbehorende stofwisseling optimaal en dat betekent dat de drie bouwstenen van het bot goed uit de voeding worden gehaald. De nodige stoffen (nutriënten) zijn belangrijk, maar nog belangrijker zijn de omstandigheden waarin we ze via onze voeding aanbieden.

Amandel en sesamzaad

Neem iedere dag 10 tot maximum 20 amandelen, laat ze gedurende de nacht in bronwater weken, giet het water ervan af en gebruik ze verspreid over de dag, los van de maaltijden. De amandelen zuigen het water op en smaken alsof ze vers zijn, en zijn daardoor licht verteerbaar. Amandel bevat 252 mg calcium, 454 mg fosfor en 170 mg magnesium per 100 g. Al na enkele weken kan men klinisch vaststellen dat het bot zich herstelt.

Sesamzaad zijn piepkleine zaadjes die we niet kunnen kauwen, daarom worden ze voor het gebruik gemalen en voegt men er wat water aan toe. Sesamzaad bevat 783 mg calcium, 607 mg fosfor en 347 mg magnesium en is daarnaast rijk aan ijzer (10 mg/ 100 g). Gemalen sesamzaad kunt u in de soep strooien of op een rauwkost­salade.

Voorzichtig met kaas

Kaas is rijk aan calcium, maar de vertering verloopt minder goed door een te hoog gehalte aan eiwit. Fetakaas en mozzarella-kaas zijn zachte kazen en lenen zich uitstekend om bij een salade te gebruiken, waardoor er een perfect zuur-base-evenwicht ontstaat. Feta bevat 600 mg calcium, 400 mg fosfor en 25 mg magnesium per 100 g. Het magnesiumgehalte ligt laag, maar dat kan door andere voedingsmiddelen aangevuld worden. Naast gezonde voeding en beweging is voldoende licht belangrijk, omwille van de vitaminen D.

Jan Dries

www.europeseacademie.be

O Werd bij één van uw ouders of grootouders osteoporose vast­gesteld?

O Brak één van uw ouders of groot­ouders een heup door een val of ongeluk?

O Loopt één van uw ouders of grootouders voorovergebogen?

O Liep uzelf al een breuk of meerdere breuken op?

O Lijdt u aan overgewicht met een BMI boven de 25?

O Gebruikt u corticosteroïden (cortisone, prednison, enz.)?

O Lijdt u aan reumatoïde artritis?

O Lijdt u aan een te snel werkende schildklier?

O Drinkt u regelmatig alcohol, meer dan twee glazen per dag?

O Rookt u of hebt u vroeger gerookt?

O Beweegt u weinig, sport u zelden of nooit?

O Bent u een grote vleeseter?

O Eet u zelden noten, zaden of pitten?

O Eet u zelden of nooit rauwkost?

O Eet u veel granen?

O Eet u veel zoetigheden?

Tel het aantal ‘ja–antwoorden’ op. Dit eindgetal bepaalt de ernst van het risico op osteoporose. Als u 8 keren ‘ja’ hebt aangekruist, betekent dit een risico van 50%.