Vetarm eten gezond?
Uit: Nr. 267, mei/jun 2020
Vetarm eten gezond?
Hart- en vaatziekten
De epidemie van hart- en vaatziekten is langzaam na de Tweede Wereldoorlog op komen zetten, toen de consumptie van margarine normaal werd. Het gebruik van margarine werd gepropageerd als een gezond en goedkoop alternatief voor de dure en schaarse boter. Voordat men margarine begon te eten – in het tijdperk voor de Tweede Wereldoorlog – kwamen hart- en vaatziekten bijna niet voor. De mensheid nam toen flink wat vetten tot zich. Het gebruik van boter, spekvet en ganzenvet was toen heel normaal en men consumeerde het in grote hoeveelheden.
Natuurlijk vet
Er zijn volkeren die nog steeds, net zoals vroeger, veel soorten natuurlijke vetten tot zich nemen. De Eskimo’s eten veel vetten uit walvis, zeehond en vette vis en kennen geen hart- en vaatziekten. De Polynesische volken namen vroeger veel kokosvet tot zich en kenden ook geen hart- en vaatziekten. Als men vetten eet die volledig natuurlijk zijn en weinig verhit worden, levert dit geen bezwaren op voor de gezondheid.
Margarine
Het probleem begon toen de mens vetten begon te eten die in een fabriek gefabriceerd werden. Margarine is een product dat gemaakt wordt met olie uit de industrie die wordt ontdaan van geur en kleur en dan tot ‘boter’ wordt verwerkt. Vaak voegt men daar dan nog een ‘gezond’ stofje aan toe, zoals een vitamine of linolzuur, zodat men het product ook nog officieel gezond mag noemen. Dit is echter niet zoals de natuur het bedoeld heeft. Ongezonde olie met een vitamine erin is nog steeds iets dat het lichaam erg moeilijk kan verteren.
Ons lichaam
In geval van vetten draait namelijk alles om de mogelijkheid van het verteren ervan. Moeilijk verteerbare olie kan worden afgezet in het lichaam, omdat het de olieresten niet kwijt kan. Om dan de consumptie van alle vetten af te raden is een slecht advies. In zekere zin was het wel werkzaam om hart- en vaatziekten tegen te gaan, maar het menselijk lichaam heeft vetten nu eenmaal erg hard nodig. Ons lichaam is gemaakt om zijn energie en bouwstenen te halen uit drie soorten voedingsmiddelen, namelijk eiwitten, vetten en koolhydraten. Het is niet slim om één categorie helemaal te laten vallen, want daar komen tekorten van. Het lichaam heeft vet nodig voor zijn energievoorziening in de cellen, om zenuwweefsel te beschermen, hormonen aan te maken en ontstekingen tegen te gaan. Vooral de hersenen hebben een bron van gezonde vetten heel hard nodig om goed te kunnen functioneren.
Belangrijke functies
Zolang het lichaam voldoende gezonde vetten in de juiste balans binnenkrijgt, kan het lichaam veel functies optimaal laten verlopen. Eén van de belangrijkste functies waar het lichaam de vetten voor nodig heeft, is de remmende werking op ontstekingen. Bij gebrek aan de juiste vetten steken allerlei ontstekingen in het lichaam de kop op. Wat veel mensen niet weten is dat bijna alle slijmvliezen in het lichaam last hebben van een zogenaamde ‘laaggradige ontsteking’. Dit wil zeggen een ontsteking waar je niets van merkt en die niet te vinden is met medische testen. Maar dit ontstekingsproces is verwoestend voor de weefsels waar het in plaatsvindt en men merkt het meestal pas als het te laat is. De dikke darm is één van de weefsels die hiervoor erg gevoelig zijn. Om deze reden is het verstandig voldoende gezonde vetten in de juiste balans te eten, als men wil dat het darmstelsel optimaal functioneert.
Ongezonde vetten
Het is belangrijk te weten dat niet alle vetten in aanmerking komen om gegeten te worden. Als vetten eenmaal boven een bepaalde temperatuur verhit zijn geweest, gaan ze kapot en ontstaat er een ander soort vet waar ons lichaam niets meer mee kan. Dit noemen we dan ‘transvet’ en dit is een soort vet dat schadelijk is voor het lichaam. Hoe vaker vet wordt verhit, des te meer het verandert in transvet en des te schadelijker het voor het lichaam is. Om deze reden is het verstandig zo weinig mogelijk gefrituurd voedsel te eten. Ook vetten die fabrieksmatig zijn behandeld, zoals koekjes, sauzen en vetten in pakjes en zakjes horen zo weinig mogelijk te worden geconsumeerd. Het is veel beter om dit zelf te maken met gezonde vetten die níét schadelijk zijn; dan hoef je je geen lekkere dingen te ontzeggen.
Gezonde vetten zijn vetten die in de natuur veel voorkomen, zoals olijfolie, vet van biologisch geteelde dieren, biologische roomboter en kokosolie.
Marion Schaatsbergen
www.nutrikennis.nl